زنی که درخواست طلاق میدهد میتواند مهریه بگیرد ؟
همانطور که بارها به این موضوع اشاره کرده ایم زن به محض وقوع عقد نکاح مالک مهریه میشود و شوهر ملزم به پرداخت مهریه می باشد.
در این مورد هم اینکه زن درخواست طلاق داده باشد مانع از مهریه گرفتن زن نمی شود. اما برای اطلاعات کامل تر ادامه این مقاله را مطالعه کنید.
طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به مجرد عقد زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن به نماید.
از آثار مالکیت زوجه بر مهر این است که او به مجرد عقد میتواند تمام مهریه خود را از همسرش مطالبه کند یا تمام یا بخشی از آن را ببخشد.
از طرف دیگر امتیازی که برای مرد از طرف قانون و شرع مشخص شده این است که اختیار طلاق به دست او می باشد و هر وقت بخواهد حتی بدون هیچ دلیلی میتواند به راحتی زوجه را طلاق بدهد.
با توجه به این دو نکته باید بگوییم: اگر زوجه به دادگاه درخواست طلاق بدهد ( بدون دلیل موجه ) و مهریه اش را نیز دریافت کند در این صورت دادگاه حکم طلاق را صادر نخواهد کرد. و درخواست طلاق موفقیت امیز نخواهد بود حتی اگر مهریه اش را به زوجه بذل کند.
به بیان دیگر طلاق حق مرد است و مهریه نیز حق زن است. پس اگر زنی بخواهد بدون دلیل مشروع از همسرش جدا شود باید رضایت او را در این خصوص جلب نماید ولی در صورتی که زنی به دلیل عسر و حرج درخواست طلاق بدهد در این صورت دادگاه بدون رضایت مرد حکم طلاق زن را صادر می کند.
به این دلیل زن نه تنها می تواند از همسرش جدا بشود و طلاق بگیرد بلکه می تواند مهریه خود را مطالبه و دریافت کند.
پس زن به هیچ عنوان بدون دلیل یا بدون رضایت شوهرش نمیتواند طلاق بگیرد یعنی اگر رضایت زوج برای طلاق وجود نداشته باشد زن باید دلایلی برای طلاق داشته باشد که از طرف دادگاه قابل قبول باشد تا حکم طلاق وی صادر شود.
اگر زوجه برای طلاق بتواند رضایت همسرش را جلب نماید میتواند طلاق بگیرد که این موضوع به طلاق خلع و مبارات مربوط میشود.
موجبات طلاق از طرف زن
در قانون دلایلی برای درخواست طلاق از سوی زن وجود دارد که یکی از آنها در ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی بیان شده است که
بر طبق آن :«در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجرای حکم محکمه و الزام او به دادن نفقه زن میتواند برای طلاق به حاکم رجوع کند و حاکم شوهر او را اجبار به طلاق می نماید همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه»
پس خودداری یا ناتوانی شوهر از پرداخت نفقه یکی از موجبات طلاق از طرف زن می باشد.
علاوه بر ماده ۱۱۲۹ که ذکر شد طبق ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی نیز هرگاه شخصی چهار سال تمام غایب مفقودالاثر باشد زن میتواند تقاضای طلاق کند ….
پس اگر زوج بیشتر از ۴ سال غایب باشد می تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند و دادگاه می تواند با رعایت شرایطی زن را طلاق بدهد.
از دیگر مواردی که به موجب آن زن میتواند از دادگاه تقاضای طلاق بنماید این است که بتواند عسروحرج را اثبات کند یعنی ثابت کند که در مشقت و سختی غیر قابل تحمل است.
شروط دوازده گانه طلاق در قباله ازدواج
پس سه موردی که ذکر کردیم یعنی اثبات عسر و حرج، غیبت شوهر و نپرداختن نفقه از موجبات طلاق از سوی زن هستند که علاوه بر این دلایل در سند ازدواج یا قباله زوجین شروطی وجود دارد که در صورت امضای زوجین، زن وکالت خواهد داشت در صورت بروز هر کدام از شرایط از دادگاه تقاضای طلاق کند و بدون خواست و رضایت شوهرش طلاق بگیرد که در ادامه به ذکر آنها می پردازیم:
۱-شش ماه متوالی شوهر نفقه یا سایر حقوق مالی زن را پرداخت نکند و دادگاه هم نتواند او را به پرداخت آنها اجبار کند.
۲-بدرفتاری و سوء رفتار مرد تا حدی که زن نتواند تحمل کند.
۳-مرد به امراض صعب العلاج مبتلا باشد که زن نتواند ادامه زندگی بدهد و ادامه ی بودن در زندگی برای زن خطرناک باشد.
۴-جنون مرد در حالتی که زن تواند نکاح را فسخ کند (مثلاً مربوط به بعد از عقد باشد)
۵-مرد شاغل به شغلی باشد که منافی با مصالح خانوادگی یا حیثیت زن باشد (طبق نظر دادگاه) و دستور دادگاه در رابطه با ترک آن شغل را رعایت نکند.
۶-مرد به پنج سال حبس یا بیشتر محکوم شده باشد و مجازاتش در حال اجرا باشد.
۷-مرد معتاد باشد به هرگونه مواد به طوری که به اساس زندگی خلل وارد کند و ادامه زندگی زناشویی برای زن بسیار سخت باشد.
۸-مرد زندگی خانوادگی را بدون داشتن دلیل موجه ترک کند.
۹-مرد جرمی را مرتکب شود که با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه مغایر باشد و در اثر آن محکومیت قطعی پیدا کرده باشد.
۱۰-اگر زن از همسرش به خاطر عقیم بودن یا مشکلات جسمی دیگر بچه دار نشود و ۵ سال از این موضوع بگذرد.
۱۱-اگر مرد مفقودالاثر شود و شش ماه بعد از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
۱۲-اگر مرد بدون رضایت زن همسر دیگری اختیار کند و یا اینکه بین همسرانش عدالت را اجرا نکند. ( به تشخیص دادگاه)
زنی که بدون دلیل می خواهد طلاق بگیرد
بنابراین اگر زوجین هنگام عقد شرایط مندرج در عقدنامه که به ذکر آن پرداختیم را امضا کنند و هرکدام از آن شروط محقق شود زن وکیل مرد در طلاق میشود که با اثبات هر کدام از شروط ۱۲ گانه می تواند بدون رضایت همسرش طلاق بگیرد
و در این صورت مهریه او پا برجا خواهد ماند و میتواند تمام آن را از همسرش مطالبه کند.
اما در صورتی که زن هیچ دلیلی برای درخواست طلاق نداشته باشد و هیچ کدام از شرایط ۱۲ گانه مذکور در فوق نیز محقق نشده باشد میتواند با جلب رضایت شوهرش اقدام به طلاق خلع و مبارات کند
که در این صورت مالی را باید به همسرش بدهد که این مال می تواند کمتر یا بیشتر یا معادل با مهریه باشد و در این نوع طلاق نه مرد امکان رجوع خواهد داشت و نه زن،
زیرا از نوع طلاق بائن می باشد مگر اینکه زوجه پشیمان شود و مال خود را پس بگیرد.
در این نوع طلاق در زمان عده زن حق رجوع به عوض را دارد که به آن رجوع به مابذل گفته میشود و در صورت رجوع طلاق بائن به طلاق رجعی تبدیل خواهد شد.
طلاق از طرف زن (زوجه) چگونه است؟
همانطور که در مباحث مربوط به طلاق گقته شد طلاق از طرف زن (خانم) یکی از سه حالت طلاق است و زمانی اجرایی می شود که خانم و یا وکیل متخصص طلاق خانم دادخواست طلاق از طرف زوجه را به دادگاه ارائه کنند. اگر خانم از طرف همسرش وکالت در طلاق (حق طلاق) داشته باشد می تواند با داشتن یک وکیل با استناد به وکالت در طلاق دادخواست طلاق را ارسال کند و در صورتی هم که وکالت در طلاق از همسرش نداشته باشد باید روال پیچیده و زمانبر طلاق از طرف زن (زوجه) را شروع کند.
قانون به خانم اجازه داده است که در شرایط های خاص و زمانی که ادامه زندگی زناشویی با همسرش قابل تحمل و امکانپذیر نیست برای طلاق اقدام کند. طلاق از طرف زن نسبت به طلاق توافقی و طلاق از طرف آقا، پیچیده تر، سخت تر و طولانی تر است. پیشنهاد می کنیم حتی اگر تمایلی برای داشتن وکیل متخصص طلاق از طرف خانم ندارید، حتما قبل از هر گونه اقدام با یک وکیل متخصص طلاق مشورت کنید و بدون مشاوره با وکیل اقدام نکنید. چون امکان دارد با یک اشتباه کوچک در اوایل یا اواسط پرونده، ضرر های بسیاری را متقبل بشوید که مهم ترین آن عدم موفقیت در دریافت حکم طلاق است.
برای طلاق از طرف زن (زوجه) دلایل خاصی باید وجود داشته باشد؟
بله. به قطعیت بدانید که برای طلاق از طرف خانم وجود دلایل محکمه پسند ضروری است. خانم باید دلایلی بیاورد که هم برای درخواست طلاق قابل قبول باشد و هم بتواند عدم رعایتشان را اثبات کند. یکی از دلایلی که خانم می تواند نسبت به آن اعتراض داشته باشد و درخواست طلاق از طف خانم بکند این است یکی از شروط ۱۲ گانه عقد رعایت نشود. منظور از شروط ۱۲ گانه اتفاقاتی مثل ترک زندگی توسط آقا، ابتلای آقا به بیماری صعب العلاج و محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر است.
عسر و حرج یکی دیگر از مسائلی است که خانم می تواند با استناد به آن قاضی و دادگاه را راضی به صدور رای بکند. منظور از عسر و حرج این است شرایطی پیش بیاید که تحملش برای خانم سخت و باشد و او را دچار مشقت بکند. عدم رابطه جنسی و یا انحراف های جنسی آقا می تواند یکی از دلایل عسر و حرج بررسی بشود. پس خانم برای ارائه دادخواست طلاق از طرف زوجه باید دلایل قابل اثبات و محکمه پسند را به دادگاه ارائه نماید.
در صورتی که طلاق از طرف زن باشد، تکلیف حضانت فرزندان چه می شود؟
در هر نوع از طلاق دادگاه مسائل مربوط به حضانت فرزندان را بر عهده زوجین می گذارد تا با هم به توافق برسند و هر نوع توافقی از نظر دادگاه قابل قبول است. اما اگر زوجین در مورد حضانت فرزند به توافق نرسیدند، دادگاه بر طبق قانون حکم می کند و بر اساس قانون حضانت فرزندان (پسر و دختر) تا هفت سالگی با مادر است و حضانت فرزند دختر از ۷ تا ۹ سالگی با پدر و حضانت فرزند پسر از ۷ تا ۱۵ سالگی با پدر است.
فرزند دختر بعد از ۹ سالگی و فرزند پسر بعد از ۱۵ سالگی از مدار حضانت خارج شده و خودش تصمیم می گیرد با کدام یکی از والدینش زندگی کند. اگر حتی فرزند با مادر هم زندگی بکند نفقه و خرجی فرزند بر عهده پدر است، چرا که نفقه از ولایت ریشه می گیرد و ربطی به حضانت ندارد. گرچه حضانت قابل انتقال است اما ولایت خیر.
زنی که درخواست طلاق میدهد میتواند مهریه بگیرد ؟
همانطور که بارها به این موضوع اشاره کرده ایم زن به محض وقوع عقد نکاح مالک مهریه میشود و شوهر ملزم به پرداخت مهریه می باشد.
در این مورد هم اینکه زن درخواست طلاق داده باشد مانع از مهریه گرفتن زن نمی شود. اما برای اطلاعات کامل تر ادامه این مقاله را مطالعه کنید.
طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به مجرد عقد زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن به نماید.
از آثار مالکیت زوجه بر مهر این است که او به مجرد عقد میتواند تمام مهریه خود را از همسرش مطالبه کند یا تمام یا بخشی از آن را ببخشد.
از طرف دیگر امتیازی که برای مرد از طرف قانون و شرع مشخص شده این است که اختیار طلاق به دست او می باشد و هر وقت بخواهد حتی بدون هیچ دلیلی میتواند به راحتی زوجه را طلاق بدهد.
با توجه به این دو نکته باید بگوییم: اگر زوجه به دادگاه درخواست طلاق بدهد ( بدون دلیل موجه ) و مهریه اش را نیز دریافت کند در این صورت دادگاه حکم طلاق را صادر نخواهد کرد. و درخواست طلاق موفقیت امیز نخواهد بود حتی اگر مهریه اش را به زوجه بذل کند.
به بیان دیگر طلاق حق مرد است و مهریه نیز حق زن است. پس اگر زنی بخواهد بدون دلیل مشروع از همسرش جدا شود باید رضایت او را در این خصوص جلب نماید ولی در صورتی که زنی به دلیل عسر و حرج درخواست طلاق بدهد در این صورت دادگاه بدون رضایت مرد حکم طلاق زن را صادر می کند.
به این دلیل زن نه تنها می تواند از همسرش جدا بشود و طلاق بگیرد بلکه می تواند مهریه خود را مطالبه و دریافت کند.
پس زن به هیچ عنوان بدون دلیل یا بدون رضایت شوهرش نمیتواند طلاق بگیرد یعنی اگر رضایت زوج برای طلاق وجود نداشته باشد زن باید دلایلی برای طلاق داشته باشد که از طرف دادگاه قابل قبول باشد تا حکم طلاق وی صادر شود.
اگر زوجه برای طلاق بتواند رضایت همسرش را جلب نماید میتواند طلاق بگیرد که این موضوع به طلاق خلع و مبارات مربوط میشود.
موجبات طلاق از طرف زن
در قانون دلایلی برای درخواست طلاق از سوی زن وجود دارد که یکی از آنها در ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی بیان شده است که
بر طبق آن :«در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجرای حکم محکمه و الزام او به دادن نفقه زن میتواند برای طلاق به حاکم رجوع کند و حاکم شوهر او را اجبار به طلاق می نماید همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه»
پس خودداری یا ناتوانی شوهر از پرداخت نفقه یکی از موجبات طلاق از طرف زن می باشد.
علاوه بر ماده ۱۱۲۹ که ذکر شد طبق ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی نیز هرگاه شخصی چهار سال تمام غایب مفقودالاثر باشد زن میتواند تقاضای طلاق کند ….
پس اگر زوج بیشتر از ۴ سال غایب باشد می تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند و دادگاه می تواند با رعایت شرایطی زن را طلاق بدهد.
از دیگر مواردی که به موجب آن زن میتواند از دادگاه تقاضای طلاق بنماید این است که بتواند عسروحرج را اثبات کند یعنی ثابت کند که در مشقت و سختی غیر قابل تحمل است.
شروط دوازده گانه طلاق در قباله ازدواج
پس سه موردی که ذکر کردیم یعنی اثبات عسر و حرج، غیبت شوهر و نپرداختن نفقه از موجبات طلاق از سوی زن هستند که علاوه بر این دلایل در سند ازدواج یا قباله زوجین شروطی وجود دارد که در صورت امضای زوجین، زن وکالت خواهد داشت در صورت بروز هر کدام از شرایط از دادگاه تقاضای طلاق کند و بدون خواست و رضایت شوهرش طلاق بگیرد که در ادامه به ذکر آنها می پردازیم:
۱-شش ماه متوالی شوهر نفقه یا سایر حقوق مالی زن را پرداخت نکند و دادگاه هم نتواند او را به پرداخت آنها اجبار کند.
۲-بدرفتاری و سوء رفتار مرد تا حدی که زن نتواند تحمل کند.
۳-مرد به امراض صعب العلاج مبتلا باشد که زن نتواند ادامه زندگی بدهد و ادامه ی بودن در زندگی برای زن خطرناک باشد.
۴-جنون مرد در حالتی که زن تواند نکاح را فسخ کند (مثلاً مربوط به بعد از عقد باشد)
۵-مرد شاغل به شغلی باشد که منافی با مصالح خانوادگی یا حیثیت زن باشد (طبق نظر دادگاه) و دستور دادگاه در رابطه با ترک آن شغل را رعایت نکند.
۶-مرد به پنج سال حبس یا بیشتر محکوم شده باشد و مجازاتش در حال اجرا باشد.
۷-مرد معتاد باشد به هرگونه مواد به طوری که به اساس زندگی خلل وارد کند و ادامه زندگی زناشویی برای زن بسیار سخت باشد.
۸-مرد زندگی خانوادگی را بدون داشتن دلیل موجه ترک کند.
۹-مرد جرمی را مرتکب شود که با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه مغایر باشد و در اثر آن محکومیت قطعی پیدا کرده باشد.
۱۰-اگر زن از همسرش به خاطر عقیم بودن یا مشکلات جسمی دیگر بچه دار نشود و ۵ سال از این موضوع بگذرد.
۱۱-اگر مرد مفقودالاثر شود و شش ماه بعد از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
۱۲-اگر مرد بدون رضایت زن همسر دیگری اختیار کند و یا اینکه بین همسرانش عدالت را اجرا نکند. ( به تشخیص دادگاه)
زنی که بدون دلیل می خواهد طلاق بگیرد
بنابراین اگر زوجین هنگام عقد شرایط مندرج در عقدنامه که به ذکر آن پرداختیم را امضا کنند و هرکدام از آن شروط محقق شود زن وکیل مرد در طلاق میشود که با اثبات هر کدام از شروط ۱۲ گانه می تواند بدون رضایت همسرش طلاق بگیرد
و در این صورت مهریه او پا برجا خواهد ماند و میتواند تمام آن را از همسرش مطالبه کند.
اما در صورتی که زن هیچ دلیلی برای درخواست طلاق نداشته باشد و هیچ کدام از شرایط ۱۲ گانه مذکور در فوق نیز محقق نشده باشد میتواند با جلب رضایت شوهرش اقدام به طلاق خلع و مبارات کند
که در این صورت مالی را باید به همسرش بدهد که این مال می تواند کمتر یا بیشتر یا معادل با مهریه باشد و در این نوع طلاق نه مرد امکان رجوع خواهد داشت و نه زن،
زیرا از نوع طلاق بائن می باشد مگر اینکه زوجه پشیمان شود و مال خود را پس بگیرد.
در این نوع طلاق در زمان عده زن حق رجوع به عوض را دارد که به آن رجوع به مابذل گفته میشود و در صورت رجوع طلاق بائن به طلاق رجعی تبدیل خواهد شد.
طلاق از طرف زن (زوجه) چگونه است؟
همانطور که در مباحث مربوط به طلاق گقته شد طلاق از طرف زن (خانم) یکی از سه حالت طلاق است و زمانی اجرایی می شود که خانم و یا وکیل متخصص طلاق خانم دادخواست طلاق از طرف زوجه را به دادگاه ارائه کنند. اگر خانم از طرف همسرش وکالت در طلاق (حق طلاق) داشته باشد می تواند با داشتن یک وکیل با استناد به وکالت در طلاق دادخواست طلاق را ارسال کند و در صورتی هم که وکالت در طلاق از همسرش نداشته باشد باید روال پیچیده و زمانبر طلاق از طرف زن (زوجه) را شروع کند.
قانون به خانم اجازه داده است که در شرایط های خاص و زمانی که ادامه زندگی زناشویی با همسرش قابل تحمل و امکانپذیر نیست برای طلاق اقدام کند. طلاق از طرف زن نسبت به طلاق توافقی و طلاق از طرف آقا، پیچیده تر، سخت تر و طولانی تر است. پیشنهاد می کنیم حتی اگر تمایلی برای داشتن وکیل متخصص طلاق از طرف خانم ندارید، حتما قبل از هر گونه اقدام با یک وکیل متخصص طلاق مشورت کنید و بدون مشاوره با وکیل اقدام نکنید. چون امکان دارد با یک اشتباه کوچک در اوایل یا اواسط پرونده، ضرر های بسیاری را متقبل بشوید که مهم ترین آن عدم موفقیت در دریافت حکم طلاق است.
برای طلاق از طرف زن (زوجه) دلایل خاصی باید وجود داشته باشد؟
بله. به قطعیت بدانید که برای طلاق از طرف خانم وجود دلایل محکمه پسند ضروری است. خانم باید دلایلی بیاورد که هم برای درخواست طلاق قابل قبول باشد و هم بتواند عدم رعایتشان را اثبات کند. یکی از دلایلی که خانم می تواند نسبت به آن اعتراض داشته باشد و درخواست طلاق از طف خانم بکند این است یکی از شروط ۱۲ گانه عقد رعایت نشود. منظور از شروط ۱۲ گانه اتفاقاتی مثل ترک زندگی توسط آقا، ابتلای آقا به بیماری صعب العلاج و محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر است.
عسر و حرج یکی دیگر از مسائلی است که خانم می تواند با استناد به آن قاضی و دادگاه را راضی به صدور رای بکند. منظور از عسر و حرج این است شرایطی پیش بیاید که تحملش برای خانم سخت و باشد و او را دچار مشقت بکند. عدم رابطه جنسی و یا انحراف های جنسی آقا می تواند یکی از دلایل عسر و حرج بررسی بشود. پس خانم برای ارائه دادخواست طلاق از طرف زوجه باید دلایل قابل اثبات و محکمه پسند را به دادگاه ارائه نماید.
در صورتی که طلاق از طرف زن باشد، تکلیف حضانت فرزندان چه می شود؟
در هر نوع از طلاق دادگاه مسائل مربوط به حضانت فرزندان را بر عهده زوجین می گذارد تا با هم به توافق برسند و هر نوع توافقی از نظر دادگاه قابل قبول است. اما اگر زوجین در مورد حضانت فرزند به توافق نرسیدند، دادگاه بر طبق قانون حکم می کند و بر اساس قانون حضانت فرزندان (پسر و دختر) تا هفت سالگی با مادر است و حضانت فرزند دختر از ۷ تا ۹ سالگی با پدر و حضانت فرزند پسر از ۷ تا ۱۵ سالگی با پدر است.
فرزند دختر بعد از ۹ سالگی و فرزند پسر بعد از ۱۵ سالگی از مدار حضانت خارج شده و خودش تصمیم می گیرد با کدام یکی از والدینش زندگی کند. اگر حتی فرزند با مادر هم زندگی بکند نفقه و خرجی فرزند بر عهده پدر است، چرا که نفقه از ولایت ریشه می گیرد و ربطی به حضانت ندارد. گرچه حضانت قابل انتقال است اما ولایت خیر.
طلاق در دوران عقد